O czarownicach, czarodziejkach, czarodziejach i magii (pół Ŝartem pół serio)

O czarownicach,
czarodziejkach, czarodziejach
i magii (pół Ŝartem pół serio)

Czarodziejki nazywa się teŜ czarownicami, wiedźmami lub
jędzami, o czarownikach mówi się - czarnoksięŜnicy, czarodzieje
lub szamani. Mówiąc o czarownicach mamy na myśli kobiety, ale
pamiętajmy, Ŝe pojęcia "polowanie na czarownice", "sabat
czarownic" odnoszą się takŜe do męŜczyzn. Bez względu na
nazwę, jedno ich zawsze łączyło - uprawianie magii i to nie tylko
czarnej magii. Czarownice i czarownicy równie często
wykorzystywali swoją moc dla czynienia dobra. Dlatego zazwyczaj
nie budzili strachu, lecz przeciwnie - powaŜano ich i czczono jako
mędrców, kapłanów i kapłanki, znachorów i znachorki, a takŜe
historyków i nauczycieli strzegących tradycyjnej wiedzy, by
przekazać ją następnym pokoleniom.


Historia przekazała nam wiele nazwisk znamienitych czarownic i
czarowników, dobrych i złych, począwszy od czasów staroŜytnych
po dzień dzisiejszy. Wielu z nich rzeczywiście przypisywało sobie
magiczną moc i inne niezwykłe zdolności, zyskując sławę
profesjonalistów, którzy dokonywali (jak głosi otaczająca ich
legenda) zdumiewających wyczynów. Jednak rzadko kiedy
posługiwano się etykietą "czarownica" lub "czarownik" w
odniesieniu do tych wielkich nazwisk. Oni sami, podobnie, jak i
ich zwolennicy, woleli nazywać się "mistykami" lub
"jasnowidzami". Z drugiej strony niektóre sławne postacie zostały
przez potomność zapamiętana jako uprawiające czary, poniewaŜ
inni tak o nich mówili, chcąc oskarŜyć o czynienie zła, ukarać, a
nawet skazać na śmierć, czy to ze strachu, ze złej woli, czy teŜ z
gorliwości religijnej.
Teraz moŜe kilka przykładów.
1. Apollonios z Tyany, grecki mag i prorok z I w. n.e. dzięki magii
odkrył przed Menippusem z Koryntu złą naturę jego Ŝony. Wśród
przypisywanych Apolloniosowi mocy była teŜ zdolność
porozumiewania się ze zmarłymi. 2. Pitagoras (VI w. p.n.e.) grecki
filozof i mistyk, który dokonał waŜnych odkryć w matematyce,
nauczał teŜ filozofii mistycznej zapoŜyczonej z Egiptu. Wierzył, Ŝe
dusza moŜe opuszczać ciało. Legenda głosi, Ŝe w późniejszych
wiekach często pojawiał się w ludzkiej postaci.
3. Ludność Neapolu wierzyła, Ŝe słynny poeta rzymski, Wergiliusz
(70-19 r. p.n.e.), autor Eneidy, był czarownikiem. Jak głosi jedna
z legend, miał zrobić magiczną, mosięŜną muchę, która uchroniła
miasto przed plagą owadów.
4. Albert Magnus (1193-1280), słynny niemiecki uczony był
biskupem (to dopiero!), filozofem, alchemikiem, studiował magię.
Badał m.in. "naturalne" magiczne właściwości ziół i kamieni
szlachetnych.
5. Ramon Lull (1235-1315), hiszpański mistyk i alchemik,
swoimi pismami okultystycznymi rozgniewał Kościół katolicki.
Później stał się bardziej poboŜny; zginął, gdy próbował nawracać
muzułmanów w Afryce Północnej.
6. Joanna z Nawarry (1370-1437), księŜna Breatanii, Ŝona
Henryka IV, króla Anglii. Pod jego nieobecność (walczył we
Francji) wrogowie oskarŜyli ją przed sądem o chęć zaszkodzenia
królowi czarami. Została aresztowana i na wiele lat wtrącona do
więzienia, ale później jej wybaczono i przywrócono do łask.
7. Gilles de Rais (1404-1440), francuski baron, uwaŜany za
najbogatszego szlachcica w Europie. PoniewaŜ interesował się
alchemią i magią, a przy tym miał wielu wrogów, którzy mu
zazdrościli, został oskarŜony o kult diabła i porywanie dzieci, a
następnie spalony na stosie. Jego majątek skonfiskowano i
rozdzielono między jego przeciwników.
8. Angielski wróŜbita i astrolog William Lilly (1602-1681) był
bardzo szanowany przez króla Karola I. Astrologia była wtedy
przedmiotem powaŜnych studiów akademickich; równie powaŜnie
Lilly pisał o magii i sztuce wywoływania duchów.
9. Karolina z Brunszwiku (1768-1821), Ŝona Jerzego IV, króla
Anglii. Jak głosi fama, czuła się zaniedbywana przez męŜa.
Oburzona zrobiła jego kukłę z wosku, wbiła w nią szpilki i
ciernie, a potem wrzuciła w ogień (niestety nie doszukałam się
wiadomości, co z jej męŜem). 10. Jednym z najsłynniejszych
oszustów w dziejach magii był francuski alchemik z XVIII w.,
hrabia Saint Garmain. Twierdząc, Ŝe posiada zdolności, dzięki
którym Ŝyje juŜ 2000 lat, nabrał wielu bogatych i naiwnych
klientów.
Gawędziarze snuli swe opowieści o czarach, zanim jeszcze
wynaleziono pismo, a czarownice i czarownicy zawładnęli
wyobraźnią kolejnych pokoleń. Spotykamy ich w staroŜytnych
legendach i podaniach ludowych, wszelkiego rodzaju dramatach
scenicznych, począwszy od farsy po operę, w bajkach dla dzieci,
popularnych thillerach i dziełach literatury klasycznej. Ich
popularność nie zmalała do dzisiaj.
Teraz kilka przykładów ze StaroŜytności:
1. "Pierwszy Mag" - taki tytuł nadano Totowi, bogowi księŜyca z
głową ibisa, dominującemu w staroŜytnym Egipcie. Tot
sprawował sądy w zaświatach, wynalazł teŜ sztukę i róŜne
dziedziny nauki, takŜe magię. W jego imieniu odprawiano wiele
rytuałów magicznych, Ŝeby zdobyć jego przychylność.
2. Taweret, egipska bogini porodu, w postaci cięŜarnej samicy
hipopotama. I tu religia łączy się a magią, gdyŜ Taweret miała
chronić rodzące kobiety zarówno przed powikłaniami, jak i
skutkami złych czarów. 3. Hekate, bogini świata podziemnego w
staroŜytnej Grecji, często przedstawiana z trzema róŜnymi
twarzami. Jako groźna siła, była patronką czarów i magii, a takŜe
dręczycielką ludzi włóczącą się nocami po ziemi ze sforą psów
piekielnych o czerwonych ślepiach.
4. Wszyscy zapewne wiedzą o Wyroczni Delfickiej. StaroŜytni
Grecy odwiedzali święty gaj w Delfach, gdzie kapłanka odkrywała
przed nimi przyszłość, dając często tajemnicze odpowiedzi,
podczas których wiła się w głębokim transie. (Musiał być to
ciekawy widok).
Mistrzowie fikcji zawsze chętnie sięgali po tematy czarownic i ich
niewinnych ofiar, przedstawiając walkę dobra ze złem. Jednak
czarownice to nie zawsze wiedźmy, lecz często samotne staruszki
lub wzbudzające ogólny zachwyt czarujące i seksowne kobiety.
1. Jedną z pierwszych czarodziejek w literaturze była Kirke z
Odysei, epickiego poematu Homera o przygodach greckiego
herosa, Odysa, powracającego z wojny trojańskiej. Kirke
zamieniła towarzyszy Odysa w świnie, gdy wylądowali na jej
odludnej wyspie, a potem i jego próbowała nakłonić do wypicia
czarodziejskiej mikstury.
2. Legendarny Merlin, pierwotnie postać z mitologii walijskiej,
podpora króla Artura, gdy był juŜ starcem, powierzył swoje
czarodziejskie tajemnice ukochanej Viviane, a ta niewdzięczna
wtrąciła go do lochu (wielu zapewne teraz zamarudzi - ....te
kobiety....).
3. Do najbardziej znanych z literatury czarownic naleŜą trzy
siostry z Makbeta, odprawiające czary nad kotłem, by zachęcić
Makbeta do zabicia króla i objęcia tronu szkockiego. 4. W pięknej
filmowej bajce Disneya, Królewna ŚnieŜka i siedmiu
krasnoludków, pojawia się próŜna i zła królowa-czarownica.
5. Bracia Grimm napisali wiele niezapomnianych bajek o
czarownicach, m.in.: Śpiącą Królewnę, gdzie piękna i młoda
księŜniczka zapadła w sen po tym, gdy ukłuła się w palec
wrzecionem złej wróŜki, czy Jasia i Małgosię (to jeden z ich
najbardziej przeraŜających pomysłów), gdzie czarownica udająca
miłą starszą panią zwabia do swojego domku zabłąkane dzieci.
6. Klasyczną powieścią dla dzieci jest CzarnoksięŜnik ze
Szmaragdowego Grodu L. Franka Bauma. 7. Rosjanie zaś w
swoich podaniach ludowych opowiadają o Babie-Jadze, która,
zamiast na miotle lata wokół leśnej gęstwiny w kibelku (chyba nie
miała zbytniej swobody), trzymając w ręku drewniany ubijak
(ciekawe do czego miał on słuŜyć, moŜe ktoś wie?).
8. W komedii filmowej z 1942 r. OŜeniłem się z czarownicą,
Veronica Lake zagrała ponętną blond czarownicę (spaloną w
1692 r. i przywróconą do Ŝycia), która postanawia rozkochać w
sobie głównego bohatera (granego przez Fredrica Marcha) i
skłonić go do porzucenia narzeczonej.
9. Rola czarownika widnieje teŜ w filmie Kruk z 1963 r. z Borisem
Karloffem (najlepiej znany jest z kreacji Frankensteina w wielu
filmach hollywodzkich).
10. Zapewne wszyscy oglądali film Czarownice z Eastwick z 1987
r., na podstawie powieści Johna Upidke`a, gdzie pamiętamy
przyjaciółki (grane przez Cher, Michelle Pfeiffer i Susan
Sarandon), które uwiódł diabeł (Jack Nicholson) i dał im moc
czynienia czarów, a one wykorzystały ją, by się go pozbyć.
Przykładów takich jak te moŜna podawać wiele, ale ja na tym
pozostanę.
Kiedy czarownice lub czarownicy "rzucają urok", to jak wiemy
chodzi o specyficzne działania magiczne. "Urok" to prawie zawsze
jakaś formułka, w której moŜna uŜywać zaklęć, róŜnych mikstur,
wizerunków i rekwizytów. Te elementy przeznaczone są do
zbierania mocy i kierowania jej na określony cel - osobę lub
rzecz, którą chce się "zaczarować", Ŝeby osiągnąć poŜądaną
zmianę, lub natchnąć magiczną mocą uzdrowicielską.
Tajemnicze obrzędy "magii rytualnej", to nie tylko kilka słów
wymruczanych pod naparem z ziół, lecz naprawdę imponujące,
wymagające wyszukanych środków "dzieła".
Kilka przykładów z róŜnych części Ziemi:
1. W Chinach czarownicy często zapisywali cele czarów wewnątrz
okręgów i na mistycznej dłoni, następnie spalali tak
"zaczarowany" papier, a popiół wsypywali do wody i wypijali.
2. Południowoafrykański lud San w magii miłosnej uŜywał łuku i
strzał. Gdy męŜczyzna chce, by kobieta się w nim zakochała,
wypuszcza (symbolicznie) strzałę w jej kierunku, podobnie jak
Kupidyn w mitologii europejskiej.
3. Ulubionym rekwizytem czarnej magii była dawniej "ręka
chwały", odcięta od ciała wisielca i wysuszona. UŜywana albo
jako świecznik, albo sama podpalana miała jakoby moc
ogłupiania ludzi i zwiększania siły czarów.
4. U Indian amerykańskich drewniane kukły nie miały nic
wspólnego ze złymi czarami. W wydrąŜeniach, jakie znajdowały
się z przodu, umieszczano "leki na miłość" (maści i zioła),
następnie związywano razem kukły twarzą w twarz, by
symbolizowały małŜeństwo i zapewniały jego trwałość.
5. Chcąc przyciągnąć pozytywną energię i wykorzystać ją w
swoich magicznych planach, szaman z ludu Szona "ściągał" ją,
wykonując szarpnięcia hakowatym narzędziem przypominającym
literę Y.
6. W Tybecie, podczas magicznych ceremonii uŜywany był
"latający" nóŜ, jako symbol konieczności zdejmowania fałszywej
powłoki z toŜsamości człowieka, zanim zacznie szukać
oświecenia.
7. W Malezji, drewniana, malowana figurka - wizerunek
Ŝeńskiego skrzydlatego ducha "didouri", zawieszany był w
domach, Ŝeby je chronił. Trzymała w ręku grzebień do
"wygrzebywania" złych sił i lusterko do "odbijania" złej energii i
złych duchów, a takŜe powstrzymywania domowników przed
niewłaściwymi zachowaniami.(?).
Czarownice i czarownicy zawsze znali się na tym, co moŜna
nazwać magiczną kuchnią - sporządzaniu napojów, maści i
domieszek, a takŜe wszelkiego rodzaju suchych preparatów do
wszywania w woreczki lub odprawiania guseł.
Tak więc pora podać kilka przykładów i przepisów.
1. Tradycyjny chiński napój miłosny: rozetrzyj garść nasion
kolendry i wsyp w lampkę białego wina, śpiewając piosenkę
"Gorące nasionko, wezwij szybko miłość; gorące serce, nie pozwól
nas nigdy rozłączyć", następnie wypij wino wraz z ukochaną
osobą.
2. Do prostych czarów "wypędzających", przepisanych przez
współczesną czarownicę, uŜywa się jabłka przeciętego na pół w
poprzek. Jedną połowę pociera się miętą, powtarzając głośno zły
nawyk lub problem, którego trzeba się pozbyć. Następnie łączy
się połówki za pomocą szpikulca, związuje wstąŜką i zakopuje.
Gdy jabłko się rozłoŜy, problem zniknie.
3. Dla zapewnienia trwałej przyjaźni zaszywa się w dwóch
woreczkach trochę goździków i kaŜdy z przyjaciół nosi przez cały
czas taki woreczek.
4. Stała rada dla tych, którzy chcą się zakochać: niech zanurzają
woreczek z pąkami róŜ w wodzie za kaŜdym razem, gdy biorą
kąpiel (w magii róŜe zawsze łączono z miłością).
5. Popularnym sposobem wzbudzania miłości jest od dawna:
woreczek zawierający szałwię, rozmaryn i tymianek. Wkład się go
pod poduszkę lub do szuflady, albo nawet nosi przy sobie. Musi
być jednak zwilŜany codziennie przez siedem dni siedmioma
kroplami olejku bergamotowego, dla rozpalenia prawdziwej
Ŝądzy.
6. Zaczarowana poduszka - naleŜy zaszyć w muślinie płatki
czerwonej róŜy, kwiaty wiciokrzewu, sproszkowane kłącze
kosaćca, angielskie ziele i pukiel własnych włosów, a następnie
mocno zwilŜyć taki woreczek olejkiem sosnowym. Gdy ukochana
osoba na tym zaśnie, będzie śnić tylko o tobie!
7. Dodaj tę miksturę do kąpieli, a nikt ci się nie oprze.
Przygotowuje się ją z rozmarynu i tymianku, które rozmiękcza się
we wrzątku (najlepiej w glinianym garnku), a później dodaje się
do tego sproszkowane kłącze kosaćca i korzeń lubczyku. Przed
wlaniem do kąpieli naleŜy to przecedzić i wymieszać.
8. Wypędź negatywną energię, kładąc na noc ćwiartki cebuli w
kaŜdym rogu pokoju ( to nic, Ŝe w pokoju tym będzie śmierdziało
cebulą, nie przejmuj się tym). Następnego dnia posiekaj je,
załoŜywszy uprzednio gumowe rękawiczki, i zakop. Rób tak przez
trzy do siedmiu dni z rzędu.
9. Dawniej wierzono, Ŝe czarownice potrafią latać, bo nacierają
się specjalną maścią z roślin. Oto jej skład: Pokrzyk wilcza
jagoda, Tojad mocny, Lulek czarny i Szczwół plamisty. Wszystkie
cztery są trujące, więc substancje z nich zrobione mogły z
powodzeniem wywoływać halucynacje (i nie tylko) - np. wizje
latania.
I to by było na tyle, udanych czarodziejskich praktyk! Jeśli macie
jakieś magiczne przepisy, to poszerzajcie moją listę do woli. I
myślę, Ŝe odezwą się współczesne czarownice i czarownicy, by ze
mną polemizować, bo mam wraŜenie, Ŝe włoŜyłam przysłowiowy
kij w mrowisko.